JavaScript operatori

Šta su operatori

Pod operatorom se najčešće podrazumeva simbol koji se koristi kada želimo da izvršimo neku standardnu često korišćenu operaciju kao npr. dodeljivanje vrednosti, poredjenje vrednosti, aritmetičke operacije…
Operatori se mogu shvatiti kao specijalne funkcije koje su za razliku od “običnih funkcija” pisane na “nestadardni način”. Operatori koriste tzv. “infix” notaciju (naziv funkcije se stavlja izmedju dva parametra). Standardni operator prikazan sa “infix” notacijom izgleda ovako:
... operator...
Na sledećem primeru se vidi da postoji suštinaska sličnost operatora sa funkcijom:

function plus (a, b) {
  return a+b;
}
plus(3,4);  // Vraća 7

function plus (a, b) {

return a+b;

}

plus(3,4); // Vraća 7

Najčešće su u pitanju binarni operatori (operatori koji uzimaju dve vrednosti kao ulaz), mada postoje i unarni operatori koji izvršavaju odredjene operacije samo na jednoj vrednosti:

var brojac = 0;
brojac++;
console.log(brojac);  // Vraca: 1

var brojac = 0;

brojac++;

console.log(brojac); // Vraca: 1

Prioritet i Asocijativnost operatora

Asocijativnost operatora je osobina koja govori sa kog kraja se odvija grupisanje (počev od levog ili od desnog kraja). Svaki operator ima svoje pravilo asocijativnosti. U narednojtabeli asocijativnosti i značaja operatora su prikazani operatori i njihova asocijativnost, a poredjanii su prema “važnosti” od “najvažnijeg” ka slabijem.

Važnost	Operator	Naziv operatora	Asocijativnost
20	( … )	Zagrada za grupisanje	n/a
19	… . …	Pristup osobini objekta “dot natation”	s’ leva na desno
	… [ … ]	Pristup osobini objekta “bracket notation”	s’ leva na desno
	new … ( … )	new (sa argumentima)	n/a
18	… ( `…` )	Pozivanje Funkcije	s’ leva na desno
18	new …	new (bez argumenta)	s’ desna na levo
17	… ++	Postfix Increment	n/a
17	… —	Postfix Decrement	n/a
16	! …	Logical NOT	s’ desna na levo
	~ …	Bitwise NOT	s’ desna na levo
	+ …	Unary Plus	s’ desna na levo
	– …	Unary Negation	s’ desna na levo
	++ …	Prefix Increment	s’ desna na levo
	— …	Prefix Decrement	s’ desna na levo
	typeof …	typeof	s’ desna na levo
	void …	void	s’ desna na levo
	delete …	delete	s’ desna na levo
15	… ** …	Exponentiation	s’ desna na levo
14	… * …	Multiplication	s’ leva na desno
	… / …	Division	s’ leva na desno
	… % …	Remainder	s’ leva na desno
13	… + …	Addition	s’ leva na desno
13	… – …	Subtraction	s’ leva na desno
12	… << …	Bitwise Left Shift	s’ leva na desno
	… >> …	Bitwise Right Shift	s’ leva na desno
	… >>> …	Bitwise Unsigned Right Shift	s’ leva na desno
11	… < …	Less Than	s’ leva na desno
	… <= …	Less Than Or Equal	s’ leva na desno
	… > …	Greater Than	s’ leva na desno
	… >= …	Greater Than Or Equal	s’ leva na desno
	… in …	in	s’ leva na desno
	… instanceof …	instanceof	s’ leva na desno
10	… == …	Equality	s’ leva na desno
	… != …	Inequality	s’ leva na desno
	… === …	Strict Equality	s’ leva na desno
	… !== …	Strict Inequality	s’ leva na desno
9	… & …	Bitwise AND	s’ leva na desno
8	… ^ …	Bitwise XOR	s’ leva na desno
7	… \| …	Bitwise OR	s’ leva na desno
6	… && …	Logical AND	s’ leva na desno
5	… \|\| …	Logical OR	s’ leva na desno
4	… ? … : …	Conditional	s’ desna na levo
3	… = …	Assignment	s’ desna na levo
	… += …
	… -= …
	… **= …
	… *= …
	… /= …
	… %= …
	… <<= …
	… >>= …
	… >>>= …
	… &= …
	… ^= …
	… \|= …
2	yield …	yield	s’ desna na levo
2	yield* …	yield*	s’ desna na levo
1	… …	Spread	n/a
0	… , …	Comma / Sequence	s’ leva na desno

“undefined” & “null” kao učesnici poredjenja!?

Poredjenje undefined sa brojevima ili string-om UVEK vraća FALSE:

undefined > 5     //false
undefined < 5     // false
undefined == 0;   //false
undefined == "";  //false
undefined > 0;    //false
undefined < 0;    //false
undefined > -1;   //false
undefined < 1;    //false
undefined >= 0;   //false
undefined <= 0;   //false

undefined > 5 //false

undefined < 5 // false

undefined == 0; //false

undefined == ""; //false

undefined > 0; //false

undefined < 0; //false

undefined > -1; //false

undefined < 1; //false

undefined >= 0; //false

undefined <= 0; //false

Poredjenje sa “null” je krajnje nelogično, u najmanju ruku čudno i bez nekog pravila te treba izbegavati da uopšte dodje do takvih poredjenja tj. sprečiti pojavljivanje null u poredjenju!

null > 5    //false
null < 5    //true

null == 0;  //false
null == ""; //false
null > 0;   //false
null < 0;   //false

null >= 0;  //true
null <= 0;  //true

null > -1;  //true
null < 1;   //true

null > 5 //false

null < 5 //true

null == 0; //false

null == ""; //false

null > 0; //false

null < 0; //false

null >= 0; //true

null <= 0; //true

null > -1; //true

null < 1; //true

A ako su medjusobno u poredjenju

undefined == null    //true
null == undefined    //true
                    
null > undefined     //false
null <= undefined    //false
null < undefined     //false

undefined == null //true

null == undefined //true

null > undefined //false

null <= undefined //false

null < undefined //false

Specifičnost “==” operatora

Operator “==” tzv. “slaba jednakost” poredi dva operanda prema njihovoj vrednosti i vraća logičku vrednost TRUE ili FALSE.
Da li će se vršiti implicitna konverzija tipova, zavisi od toga koji tipovi se medjusobno porede. Ako zbog poredjenja dve vrednosti različitog tipa dodje do implicitne konverzije jednog od njih, taj postupak se vrši prema pravilima za konverziju, nakon čega sledi poredjenje. U sledećoj tabeli su zapisani svi slučajevi izmedju svih mogućih tipova za poredjenje sa operatorom “==”

	Operand B
		Undefined	Null	Number	String	Boolean	Object
Operand A	Undefined	true	true	false	false	false	false
	Null	true	true	false	false	false	false
	Number	false	false	A === B	A === ToNumber(B)	A === ToNumber(B)	A == ToPrimitive(B)
	String	false	false	ToNumber(A) === B	A === B	ToNumber(A) === ToNumber(B)	A == ToPrimitive(B)
	Boolean	false	false	ToNumber(A) === B	ToNumber(A) === ToNumber(B)	A === B	ToNumber(A) == ToPrimitive(B)
	Object	false	false	ToPrimitive(A) == B	ToPrimitive(A) == B	ToPrimitive(A) == ToNumber(B)	A === B

Primer

Kada se porede ova dva tipa pravilo je da se string konvertuje u broj

console.log("40" == 40);  // => 40 == 40 vraca TRUE

1	console.log("40" == 40); // => 40 == 40 vraca TRUE

Primer

Ovaj slučaj često pravi probleme jer neka pravila u JS-u mogu da navedu na pogrešan zaključak. Pravilo koga se treba pridržavati je da se kod poredjenja logička vrednost se konvertuje u broj, pogledaj više ovde.

console.log("50" == TRUE);  // =>  50==1 vraca FALSE

1	console.log("50" == TRUE); // => 50==1 vraca FALSE

Primer

Prema ES5 ukoliko se porede undefined == null sa operatorom “labava jednakost” UVEK se dobija TRUE.

undefined == null;  //TRUE
null == udefined;   //TRUE

1 2	undefined == null; //TRUE null == udefined; //TRUE

Primer

Kada se poredi undefined/null sa nekim primitivnim tipom podataka UVEK vraća FALSE.

console.log(2 == null);  // Vraca False

1	console.log(2 == null); // Vraca False

Česta zabluda je da se pri poredjenju undefined/null i nekog drugog primitivnog tipa podataka očekuje konverzija u FALSE pa zatim u nulu, i da je nakon toga moguće poredjenje.

Specifičnost operatora && i ||

Kada jedan ili čak oba operanda nisu logičkog tipa pri korišćenju operatora && i || dolazi do konverzije u logički tip prema pravilima za konverziju, ali nakon razrešenja uslova ne vraćaju logičku vrednost, već vraćaju vrednost jednog od dva operanda. Šta će da bude razultat uslova se odredjuje prema sledećim pravilima:

Za operator || nakon konverzije “ne logičkog” tipa u logički pri razrešenju uslova važi:
ukoliko je krajnje rešenje uslova operatora TRUE on vraća vrednost prvog operanda, a u slučaju FALSE vraća vrednost drugog operanda.

console.log(3 || true); //rezultat je 3 console.log(3 || false); //rezultat je 3 console.log(true || 3); //rezultat je TRUE console.log(false || 3); //rezultat je 3

1
2
3
4

console.log(3 || true); //rezultat je 3
console.log(3 || false); //rezultat je 3
console.log(true || 3); //rezultat je TRUE
console.log(false || 3); //rezultat je 3
Za operator && nakon konverzije “ne logičkog” tipa u logički pri razrešenju uslova važi:
ukoliko je krajnje rešenje uslova operatora TRUE vraća vrednost drugog operanda i obrnuto.

console.log(3 && true); //rezultat je true console.log(3 && false); //rezultat je false console.log(true && 3); //rezultat je 3 console.log(false && 3); //rezultat je false

1
2
3
4

console.log(3 && true); //rezultat je true
console.log(3 && false); //rezultat je false
console.log(true && 3); //rezultat je 3
console.log(false && 3); //rezultat je false

Primeri

Nadovezani uslovi

var a = 42;
var b = "foo";
var c = [1,2,3];

a && b || c // Rezultat je : "foo"

var a = 42;

var b = "foo";

var c = [1,2,3];

a && b || c // Rezultat je : "foo"

Objašnjenje:

Uvažavajući prioritete operatora koji su korišćeni, logičko “i” ima prednost nad logičkim “ili”, pa prethodni izraz može da se konvertuje u:

(a && b) || c

1	(a && b) \|\| c

Za odredjivanje uslova u zagradi se vrši implicitna konverzija tipova u logički tip:

(TRUE && TRUE) || c

1	(TRUE && TRUE) \|\| c

Rešenje uslova je TRUE, pa stoga po pomenutom pravilu za TRUE, operator “&&” vraća vrednost drugog operanda, pa sredjeni izraz ovako izgleda:

"foo" || [1,2,3]

1	"foo" \|\| [1,2,3]

Ponovo se vrši implicitna konverzija u logički tip:

TRUE || TRUE

1	TRUE \|\| TRUE

Rešenje ovog uslova je TRUE, pa stoga prema pravilu operator || vraća vrednost prvog operanda.

Nadovezano dodeljivanje

var a = 2, b = 3, c = 4;

a = b = c; //Vraća: 4

var a = 2, b = 3, c = 4;

a = b = c; //Vraća: 4

Objašnjenje:

Osobina asocijativnosti kod operatora dodeljivanja “=” je s’desna na levo stoga prethodni izraz bi moga da se prikaže grupisan ovako:

a = (b = c);

1	a = (b = c);

Stoga će prvo biti dodeljena vrednost 4 promenjivoj b, nakon čega izraz postaje:

a = 4;

a = 4;

3.) Nadovezano poredjenje

3 < 2 < 1 // Vraća TRUE

1	3 < 2 < 1 // Vraća TRUE

Objašnjenje:

Asocijativnost operatora “<" je s’ leva na desno pa izraz nakon grupisanja izgleda ovako:

(3 < 2) < 1

1	(3 < 2) < 1

Rešavanjem prve operacije dobija se logička vrednost FALSE, pa izraz izgleda

FALSE < 1

FALSE < 1

Pri poredjenju dva elementa različitog tipa dolazi do implicitne konverzije FALSE u broj “0” nakon čega izraz izgleda:

0 < 1

0 < 1

Što vraća rezultat TRUE

Podelite:

4 Responses to “JavaScript operatori”

Dejana 14/03/2022

Kod primera
function plus (a, b) {
return a+b;
}
plus(3,4); – ne reaguje na konzoli i ne vraca 7. Vasa greska u koracima
nego tek kada se ukuca
console.log(plus(3,4)); vraca 7

14/03/2022 at 16:22

- Dragoljub 16/03/2022
  
  Nije greška, ova funkcija nije zamišljena da štampa rezultat u konzoli već kao što piše da vrati vrednost (eng. “return”).
  Tako vraćena vrednost se kasnije npr. može dodeliti nekoj promenjivoj:
  var a = plus(3,4);
  i onda se može sa njom može raditi šta god želimo pa čak i da se štampa u konzoli:
  console.log(a);
  
  16/03/2022 at 11:20
  
Senad 18/10/2023

Profesionalnost na nivou.Svaka čast!

18/10/2023 at 13:53

- Dragoljub Živanović 30/11/2023
  
  Hvala
  
  30/11/2023 at 09:19

Web Programiranje

Skripte

Šta su operatori

Prioritet i Asocijativnost operatora

“undefined” & “null” kao učesnici poredjenja!?

Specifičnost “==” operatora

Primer

Primer

Primer

Primer

Specifičnost operatora && i ||

Primeri

Nadovezani uslovi

Objašnjenje:

Nadovezano dodeljivanje

Objašnjenje:

3.) Nadovezano poredjenje

Objašnjenje:

4 Responses to “JavaScript operatori”

Leave a Reply to Dejana